انسداد روده، انسداد جزئی یا کامل روده است که محتوای روده نمی تواند از آن عبور کند. علائم شامل گرفتگی، درد، استفراغ و یبوست است. تشخیص بالینی است و توسط اشعه ایکس شکم تأیید می شود.
علت انسداد روده
انسداد روده ممکن است به دلیل موارد زیر باشد:
- یک عامل مکانیکی، به این معنی که چیزی راه روده را مسدود کرده است
- ایلئوس، بیماری که در آن روده به درستی کار نمی کند، اما هیچ مشکلی از نظر ساختاری سبب ایجاد آن نمی شود.
دلایل مکانیکی انسداد روده می تواند شامل موارد زیر باشد:
- چسبندگی یا بافت اسکاری که بعد از جراحی تشکیل می شود
- اجسام خارجی (اشیایی که بلعیده شده و روده را مسدود می کنند)
- سنگ صفرا
- فتق
- مدفوع فشرده
- درهم رفتگی روده (فرو رفتن یک قسمت از روده در قسمت دیگر)
- تومورهایی که روده را مسدود می کنند
- ولوولوس (روده پیچ خورده)
انسداد روده در کودکان
ایلئوس فلجی که شبه انسداد نیز نامیده می شود، یکی از دلایل عمده انسداد روده در نوزادان و کودکان است. دلایل ایجاد ایلئوس فلج ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عدم تعادل شیمیایی ، الکترولیت یا مواد معدنی (مانند کاهش سطح پتاسیم)
- جراحی شکم
- کاهش خون رسانی به روده ها
- عفونت های داخل شکم مانند آپاندیسیت
- بیماری کلیه یا ریه
- استفاده از داروهای خاص، به ویژه مواد مخدر
انسداد روده در نوزادان
انسداد روده در نوزادان معمولاً از عفونت ها، بیماری های اندام ها و کاهش جریان خون در روده ها ناشی می شود (فشردگی). بعضی از کودکان پس از آنفولانزای معده این وضعیت را تجربه می کنند. این موضوع می تواند باعث بیماری التهابی روده شود.
انسداد روده بیشتر در کودکان ۲ ساله و کمتر دیده می شود. این اتفاق زمانی رخ می دهد که یک قسمت از روده آنها به روی قسمت دیگری می خوابد یا به درون آن سر می خورد. در نتیجه روده آنها مسدود می شود.
تشخیص هر نوع انسداد روده‌ای در نوزادان دشوار است زیرا آنها نمی توانند علائم خود را توصیف کنند. در عوض، والدین باید فرزندان خود را برای تغییرات و علائمی که می تواند نشانگر انسداد باشد، معاینه کنند. مانند:
- تورم شکم
- کشیدن زانوها به سمت سینه
- خواب آلودگی بیش از حد
- تب داشتن
- نالیدن از درد
- دفع مدفوع هایی که به نظر می رسد در آنها خون وجود دارد
- گریه بسیار بلند
- استفراغ، به خصوص استفراغ صفرا مانند که سبز-زرد است
- نشان دادن علائم ضعف
علائم انسداد روده
علائم و نشانه های ایلئوس شامل اتساع شکم، حالت تهوع، استفراغ و ناراحتی مبهم است. درد، بندرت الگوی کولیک کلاسیکی در انسداد مکانیکی روده دارد. یبوست یا دفع مقدار کم مدفوع آبکی نیز ممکن است وجود داشته باشد.
- نفخ شکم
- درد و گرفتگی شکم
- بوی بد دهان ناشی از مشکلات گوارشی
- یبوست
- اسهال
- عدم توانایی دفع گاز
- استفراغ
آزمایشات و تست‌ها
در طی معاینه فیزیکی، ارائه دهنده خدمات بهداشتی ممکن است نفخ، حساسیت به لمس یا فتق در شکم را پیدا کند.
آزمایشاتی که انسداد را نشان می دهد عبارتند از:
- سی تی اسکن شکمی
- عکسبرداری x ray از شکم
- تنقیه باریم
- معاینات دستگاه گوارش فوقانی و روده کوچک
درمان انسداد روده
درمان شامل قرار دادن یک لوله از طریق بینی در معده یا روده است. این کار برای کمک به تسکین تورم شکم (اتساع) و استفراغ می باشد. وولوس روده بزرگ ممکن است با وارد کردن یک لوله به راست روده درمان شود.
اگر لوله علائم را تسکین ندهد ، ممکن است برای رفع انسداد به جراحی نیاز باشد. همچنین در صورت وجود علائم مرگ بافتی نیز ممکن است به جراحی نیاز باشد.
آیا ایلئوس از بین می رود؟
در بیشتر موارد، با از بین رفتن علت اصلی، ایلئوس خود به خود از بین می رود. هدف این است که علائم را کنترل کنید تا زمانی که حرکت دستگاه گوارش به حالت طبیعی برگردد. درمان در بیمارستان انجام می شود.
عوارض احتمالی انسداد روده
عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عدم تعادل الکترولیت (مواد شیمیایی و معدنی خون)
- کم آبی بدن
- سوراخ (سوراخ شدن) در روده
- عفونت
- یرقان
اگر انسداد خون رسانی به روده را مسدود کند، ممکن است باعث عفونت و از بین رفتن بافت (گانگرن) شود. خطرات ناشی از مرگ بافتی به علت انسداد و مدت زمان وجود آن مرتبط است. فتق، وولولوس و در هم رفتگی روده خطر ابتلا به گانگرن را بیشتر می کنند.
در نوزاد تازه متولد شده، ایلئوس فلج کننده که دیواره روده را تخریب می کند (انتروکولیت نکروزان) یک وضعیت تهدید کننده حیات است. این بیماری ممکن است منجر به عفونت خون و ریه شود.
چه موقع باید به پزشک متخصص مراجعه کرد؟
با پزشک خود تماس بگیرید، اگر:
- نمیتوانید مدفوع یا گاز دفع کنید
- شکم متورم (اتساع) داشته باشید که بهبود نمیابد
- دائما استفراغ می کنید
- درد شکمی بدون دلیل داشته باشید که برطرف نشود
دکتر محمد امانی، فوق تخصص گوارش و کبد
