خون در مدفوع بدون درد ممکن است نشاندهندهی وجود شرایط مختلفی در دستگاه گوارش باشد. وقتی خونریزی بدون احساس درد رخ میدهد، ممکن است تشخیص علت آن دشوارتر باشد، زیرا درد معمولاً یک علامت هشداردهنده برای بیمار است که نشان میدهد چیزی در بدن به خوبی کار نمیکند. خون قرمز روشن ممکن است ناشی از خونریزی در نزدیکی مقعد باشد، مانند هموروئیدها یا شقاقها، که اگرچه دردناک هستند، ممکن است گاهی اوقات بدون درد رخ دهند.در هر صورت، حتی اگر خونریزی بدون درد باشد، همچنان مهم است که این مسئله سریعاً توسط پزشک بررسی شود تا علت آن مشخص و درمان مناسب آغاز شود. این اقدام نه تنها به جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر کمک میکند، بلکه سلامت کلی فرد را نیز تضمین مینماید.خون در مدفوع که همراه با درد نیست میتواند نشاندهنده چندین شرایط مختلف باشد. یکی از رایجترین دلایل آن هموروئیدها هستند که معمولا خونریزی قرمز روشن بدون درد را ایجاد میکنند. دیگر شرایطی که میتوانند باعث خونریزی مدفوع شوند عبارتند از فیشرهای مقعدی، بیماریهای التهابی روده مانند کولیت یا بیماری کرون، پولیپها یا سرطان روده بزرگ.خون قرمز روشن معمولا نشاندهنده خونریزی در نزدیکی مقعد است، در حالی که خون تیره یا قهوهای ممکن است نشان دهنده خونریزی از بخشهای بالاتر دستگاه گوارش باشد. اگر خون در مدفوع مشاهده کردید هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
علل خونریزی مقعد
۱. هموروئید:
هموروئید (بواسیر): این یکی از شایعترین دلایل خونریزی مقعدی است، که معمولاً به صورت خون قرمز روشن بدون همراهی درد ظاهر میشود. هموروئیدها وریدهای متورم در اطراف مقعد هستند که میتوانند به دلیل فشار بیش از حد در هنگام دفع مدفوع خونریزی کنند.
۲.شقاقهای مقعدی: ترکها یا پارگیهای کوچک در پوست اطراف مقعد که میتواند خونریزی ایجاد کند. گاهی اوقات این خونریزیها ممکن است بدون درد باشند، به خصوص اگر شقاق مزمن شود.
۳.پولیپهای روده: پولیپها رشدهای خوشخیمی هستند که میتوانند در روده بزرگ یا مقعد ایجاد شوند. برخی از انواع پولیپها میتوانند خونریزی کنند که معمولاً بدون درد است.
۴.بیماریهای التهابی روده (IBD): شامل کولیت اولسروز و بیماری کرون، که هر دو میتوانند باعث التهاب و خونریزی در دستگاه گوارش شوند. خونریزی میتواند گاهی اوقات بدون درد باشد، به ویژه در مراحل اولیه بیماری.
۵.سرطان روده بزرگ: در موارد نادر، خونریزی مقعدی بدون درد میتواند نشاندهندهی وجود سرطان در روده بزرگ باشد. این نوع خونریزی معمولاً با تغییر در الگوی دفع مدفوع یا وزن همراه است.
۶.دیورتیکولوزیس: وجود کیسههای کوچک یا دیورتیکولها در دیواره روده که ممکن است گاهی خونریزی کنند بدون آنکه دردی احساس شود.
مشاهده خون روشن پس از مدفوع
وجود خون قرمز روشن در مدفوع معمولاً نشان دهنده ی خونریزی در راست روده یا روده بزرگ می باشد. خونریزی مقعدی می تواند ناشی از هموروئید، نیز باشد. معمولاً علائم بیماران مبتلا به هموروئید، به مرور از بین می روند، در حالیکه خونریزی مقعدی ناشی از سرطان معمولاً مداوم است و یا بدتر می شود و به احتمال زیاد همراه با درد می باشد. مشاهده خون روشن پس از مدفوع میتواند نگرانکننده باشد، اما اغلب این وضعیت ناشی از شرایطی است که معمولاً جدی نیستند. خون روشن، که معمولاً به رنگ قرمز روشن است، اغلب از نواحی نزدیک به مقعد میآید.یکی از رایجترین دلایل برای این نوع خونریزی، هموروئید یا بواسیر است. هموروئیدها عبارتند از تورم وریدها در دیواره داخلی یا خارجی مقعد و میتوانند هنگام دفع مدفوع، به دلیل فشار ایجاد شده، دچار خونریزی شوند. خونریزی ناشی از هموروئید معمولاً دردناک نیست مگر اینکه هموروئید دچار پیچ خوردگی یا لخته شود.شقاق مقعدی نیز میتواند علت دیگری برای خونریزی باشد. این شرایط به معنای وجود ترک یا پارگی در پوست اطراف مقعد است که میتواند در اثر دفع مدفوع سخت و خشک ایجاد شود. در حالی که شقاقها میتوانند دردناک باشند، گاهی اوقات خونریزی ناشی از آنها بدون درد رخ میدهد.علاوه بر این، علل دیگری مانند پولیپهای روده یا بیماریهای التهابی روده نیز ممکن است باعث خونریزی شوند، اما این شرایط معمولاً با دیگر نشانهها و علائم همراه هستند. در هر صورت، مشاهده خون در مدفوع نباید نادیده گرفته شود. توصیه میشود که با مشاهده خون روشن پس از مدفوع، فرد به پزشک مراجعه کند تا علت دقیق آن تشخیص داده شود و درمان مناسب انجام گیرد. این امر به ویژه مهم است زیرا گاهی اوقات ممکن است نشانهای از یک بیماری جدیتر باشد که نیاز به مداخله فوری دارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در صورتی که نمی دانید خون مشاهده شده در مدفوع شما ناشی از هموروئید است و خونریزی مداوم نیست و موجب غش و ضعف نمی شود، تمامی علائم خونریزی مقعدی، اعم از مخاط خونی در مدفوع را باید به پزشک خود گزارش کنید.
پزشک باید شما را معاینه کند و تشخیص دهد که خونی که از بدن شما می آید، خون (قرمز) تازه است یا خون (تیره یا کدر) قدیمی. مقدار خونریزی نیز بسیار مهم است. سؤالات دیگری که پزشک از شما خواهد پرسید درباره مدت زمان خونریزی و دیگر علائم و ناراحتی ها (در صورت وجود) می باشد .
خون در مدفوع در بارداری
خون در مدفوع در دوران بارداری میتواند برای بسیاری از زنان نگرانکننده باشد، اما غالباً علت آن مشکلات نسبتاً بیخطری است که با مراقبتهای مناسب قابل مدیریت هستند. در ادامه به برخی از دلایل شایع خون در مدفوع در دوران بارداری و روشهای مدیریت آن پرداخته شده است:
هموروئیدها: بسیار شایع در بارداری هستند و میتوانند باعث خونریزی قرمز روشن شوند، مخصوصاً پس از اجابت مزاج. افزایش فشار در ناحیه لگن و تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث میشود که هموروئیدها بیشتر رخ دهند
فیشرهای مقعدی: ترکها یا پارگیهای کوچک در پوست اطراف مقعد که میتوانند در اثر اجابت مزاج سفت و دردناک به وجود آیند. این شرایط نیز میتواند باعث خونریزی قرمز روشن شود.
بیماریهای التهابی روده: مانند کولیت اولسروز یا بیماری کرون، که میتوانند باعث خونریزی روده شوند، اگرچه این حالات در دوران بارداری نادر هستند.
پولیپها: این تودههای برجسته در داخل روده بزرگ میتوانند در اثر افزایش فشار ناشی از بارداری دچار خونریزی شوند.
اگر در دوران بارداری خون در مدفوع مشاهده کردید ، مهم است که این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک آزمایشاتی را برای تعیین دقیق علت خونریزی انجام می دهد و در صورت لزوم درمانهای مناسب را ارائه دهد. این کار به جلوگیری از عوارض جدیتر کمک میکند و سلامتی شما و کودکتان را در طول دوران بارداری تضمین میکند.
چقدر خون در مدفوع خطرناک است؟
۱. رنگ خون: خون قرمز روشن معمولاً نشاندهنده خونریزی از نواحی نزدیکتر به مقعد است، مانند هموروئیدها یا فیشرها. خون تیره یا قهوهای ممکن است نشاندهنده خونریزی از بخشهای بالاتر دستگاه گوارش باشد، که ممکن است نشاندهنده شرایط جدیتری باشد.
۲. مقدار خون: خونریزی خفیف که فقط روی دستمال توالت یا بر روی سطح مدفوع دیده میشود، ممکن است کمتر نگرانکننده باشد و معمولاً ناشی از هموروئیدها یا فیشرهای مقعدی است. خونریزی شدید که باعث میشود مدفوع کاملاً به رنگ خون درآید یا خونی که لخته شده باشد، نیاز به توجه فوری پزشکی دارد.
۳. علائم همراه: وجود علائم دیگری مانند درد شکمی، کاهش وزن ناخواسته، تغییر در عادات رودهای یا ضعف و خستگی میتواند نشاندهنده شرایط جدیتر باشد.
۴.تکرار خونریزی: خونریزی که بیش از یک بار اتفاق افتاده یا ادامهدار باشد، حتی اگر مقدار آن کم باشد، باید توسط پزشک بررسی شود.
هرگز خونریزی در مدفوع را نادیده نگیرید و همیشه برای ارزیابی دقیق و تشخیص علت آن به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است آزمایشات تشخیصی مانند آندوسکوپی یا کولونوسکوپی را توصیه کند تا منبع خونریزی را شناسایی کند.
خون در مدفوع بیمار سرطانی
خون در مدفوع در بیماران مبتلا به سرطان میتواند به دلایل مختلف رخ دهد و معمولاً نیاز به ارزیابی دقیق توسط پزشک دارد. خونریزی میتواند ناشی از خود تومور، درمانهایی مانند شیمی درمانی یا پرتودرمانی، یا سایر بیماریهای همزمان باشد. در ادامه به توضیح دلایل مختلف خون در مدفوع بیماران سرطانی میپردازیم:
سرطانهای دستگاه گوارش: سرطانهایی مانند سرطان کولون، معده، یا مقعد میتوانند باعث خونریزی در دستگاه گوارش شوند. تومورها میتوانند به دیواره روده آسیب برسانند و باعث خونریزی شوند. خونریزی ممکن است به صورت خون قرمز روشن یا خون تیره در مدفوع ظاهر شود.
عوارض ناشی از درمان: درمانهایی مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی ممکن است باعث تحریک یا آسیب به دیواره روده شوند، که این امر میتواند منجر به خونریزی شود. برخی داروهای ضد سرطان نیز میتوانند باعث افزایش خطر خونریزی شوند.
کاهش پلاکتها: بسیاری از بیماران سرطانی تجربه کاهش تعداد پلاکتهای خونی را دارند، که میتواند به علت شیمی درمانی، سرطان خون، یا سایر شرایط باشد. پلاکتها به لخته شدن خون کمک میکنند، بنابراین کاهش آنها میتواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
عفونتها: بیماران سرطانی به دلیل کاهش سیستم ایمنی بدن در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به عفونتها قرار دارند، که میتواند شامل عفونتهای دستگاه گوارش باشد و منجر به خونریزی شود.
همیشه زمانی که بیمار مبتلا به سرطان خون در مدفوع خود مشاهده میکند، باید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرد. پزشک ممکن است آزمایشهای تشخیصی اضافی مانند آندوسکوپی، کولونوسکوپی یا آزمایشهای خون را توصیه کند تا منبع خونریزی و شدت آن را مشخص کند و درمان مناسب را تعیین کند.
یبوست و خون در مدفوع
یبوست و خون در مدفوع اغلب به هم مرتبط هستند و میتوانند باعث نگرانی فرد شوند. یبوست به شرایطی گفته میشود که در آن دفع مدفوع به سختی انجام میشود، تعداد دفعات دفع کاهش مییابد، یا مدفوع خشک و سفت است. این مسئله میتواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله رژیم غذایی کم فیبر، مصرف ناکافی آب، فعالیت فیزیکی کم، یا شرایط پزشکی خاص.هنگامی که فرد دچار یبوست است، عبور مدفوع سفت از روده و مقعد میتواند باعث ایجاد فشار و سایش به دیوارههای روده شود، که این امر ممکن است به خونریزی منجر شود. خون در مدفوع به طور معمول به شکل رگههایی از خون قرمز روشن روی مدفوع یا کاغذ توالت دیده میشود. این وضعیت به احتمال زیاد ناشی از یکی از دو علت زیر است:
۱.هموروئید: هموروئیدها رگهای متورم و ملتهب در ناحیه مقعد هستند که به دلیل فشار اضافی هنگام دفع مدفوع، به ویژه در افراد مبتلا به یبوست، به وجود میآیند. هموروئیدها میتوانند داخلی یا خارجی باشند و معمولاً با خونریزی بدون درد و گاهی خارش یا تحریک در ناحیه مقعد همراه هستند.
۲.فیشرهای مقعدی:فیشرهای مقعدی: فیشرها یا ترکهای مقعدی شکافهای کوچکی در پوست اطراف مقعد هستند که به دلیل عبور مدفوع سفت و خشک ایجاد میشوند. فیشرها میتوانند دردناک باشند و خونریزی قرمز روشن روی مدفوع یا کاغذ توالت ایجاد کنند.
خون در مدفوع همچنین میتواند ناشی از شرایط پزشکی دیگری باشد، از جمله بیماریهای التهابی روده، عفونتهای دستگاه گوارش، پولیپها، یا حتی سرطان روده بزرگ. هرچند، در بسیاری از موارد، خونریزی ناشی از یبوست معمولاً به دلیل هموروئیدها یا فیشرهای مقعدی است.برای جلوگیری یا کاهش یبوست و خونریزی مرتبط با آن، پیشنهاد میشود که افراد:
- رژیم غذایی پر فیبر داشته باشند، شامل میوهها، سبزیجات، و غلات کامل.
- مقدار کافی آب در طول روز بنوشند.
- فعالیت فیزیکی منظم انجام دهند.
- از به تأخیر انداختن نیاز به دفع مدفوع پرهیز کنند.
اگر خونریزی مدفوع تداوم داشته باشد یا به همراه علائم دیگری مانند کاهش وزن، تغییر در عادات رودهای یا درد شدید باشد، مهم است که به پزشک مراجعه شود. پزشک ممکن است آزمایشات تشخیصی مانند کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی را انجام دهد تا علت دقیق خونریزی را مشخص کند و درمان مناسب را توصیه کند.
جمع بندی
با توجه به اینکه خون در مدفوع میتواند نشاندهنده طیف وسیعی از شرایط پزشکی باشد، مهم است که هر گونه مورد خونریزی، حتی اگر بدون درد باشد، به پزشک گزارش شود. پزشک آزمایشات تشخیصی مانند آزمایش خون، کولونوسکوپی یا سایر تصویربرداریها را انجام می دهد تا علت دقیق خونریزی را شناسایی کرده و درمان مناسب را آغاز کند.
سلامتی شما آرزوی ماست.❤️
دکتر محمد امانی فوق تخصص کبد و گوارش