یبوست مزمن به معنای اجابت مزاج کم یا عبور مشکل مدفوع می باشد که برای چند هفته یا بیشتر ادامه داشته باشد. یبوست معمولاً کمتر از سه نوبت اجابت مزاج در هفته تعریف می شود. در این مطلب قصد داریم درمان خانگی یبوست و باید و نبایدهای غذایی را به شما آموزش دهیم.
برای جلوگیری از یبوست چه بخوریم؟
برای پیشگیری و یا درمان خانگی یبوست میتوان تغییراتی در رژیم غذایی خود ایجاد کنید. از جمله اضافه کردن غذاهای زیر به رژیم روزانه خود توصیه میشود:
ـ غذاهای حاوی فیبر بالا
بسته به سن و جنس، افراد بزرگسال باید روزانه 25 تا 31 گرم فیبر مصرف کنند. گاهی افراد مسن به دلیل کاهش علاقه به غذا، فیبر کافی دریافت نمی کنند.
با یک متخصص بهداشت و درمان مانند یک متخصص تغذیه برای تنظیم وعده های غذایی با مقدار مناسب فیبر مشورت کنید. هر چند وقت یکبار فیبر را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا بدن شما به این تغییر عادت کند.
غذاهای مناسب برای رفع یبوست که حاوی فیبر بالا هستند عبارتند از:
- غلات سبوس دار مانند نان گندم سبوس دار، ماکارونی و جو دوسر
- حبوبات مانند عدس، لوبیا قرمز، لوبیا چیتی، سویا و نخود
- میوههایی مانند توت، سیب با پوست روی آن، پرتقال و گلابی
- سبزیجات مانند هویج، کلم بروکلی و نخود سبز
- آجیل، مانند بادام، بادام زمینی و گردو
ـ نوشیدن آب فراوان
برای کمک به تاثیر بهتر فیبر و درمان خانگی یبوست باید آب و مایعات طبیعی دیگر مانند آب میوه و سبزیجات و سوپ های رقیق بنوشید. این تغییر، مدفوع شما را نرم تر و راحت تر عبور می دهد.
نوشیدن آب کافی و مایعات دیگر راه خوبی برای جلوگیری از کم آبی بدن نیز می باشد. هیدراته ماندن برای سلامتی کلی شما مفید است و می تواند به شما در جلوگیری از یبوست کمک کند. با یک متخصص بهداشت و درمان در مورد میزان مایع مورد نیاز روزانه مشورت کنید.
– میوه های ضد یبوست
برای درمان خانگی یبوست توصیه میکنیم میوههای ضد یبوست زیر را مصرف کنید:
۱. سیب
سیب سرشار از فیبر است. در حقیقت ، یک سیب متوسط با پوست (حدود 182 گرم) حاوی 4.4 گرم فیبر است، که 17٪ از مقدار توصیه شده روزانه بدن را تأمین میکند.
۲. گلابی برای یبوست
گلابی یکی دیگر از میوه های سرشار از فیبر است که حدود 5/5 گرم فیبر در یک میوه متوسط (حدود 178 گرم) دارد. یک گلابی میتواند 22٪ از میزان توصیه شده فیبر روزانه مورد نیاز بدن را تأمین کند.
۳. کیوی و درمان یبوست
۴. انجیر برای درمان یبوست
انجیر یک روش عالی برای تامین فیبر مورد نیاز بدن و بهبود عادات سالم اجابت مزاج و رفع یبوست است.
۵. مرکبات
مرکبات مانند پرتقال، گریپ فروت و نارنگی یک میان وعده با طراوت و منبع خوبی از فیبر هستند و در درمان خانگی یبوست بسیار موثر هستند.
۶. هویج و یبوست
هویج پر از فیبر است. هویج خام که بخشی از یک رژیم غذایی سالم و پر فیبر است ، می تواند حرکت مدفوع شما را بهبود بخشد. به یاد داشته باشید ، آنها را خام بخورید.
۷. گیلاس برای یبوست
گیلاس نیز حاوی مقادیر بالای فیبر است و ملین خوبی برای درمان خانگی یبوست شمرده میشود.
غذاهای یبوست آور کدام اند؟
حالا که با رژیم غذایی برای درمان یبوست آشنا شدهاید، بهتر است از غذاهایی که منجر به یبوست میشود نیز پیشگیری کنید. برای جلوگیری یا رفع یبوست، از مصرف غذاهایی با فیبر کم و بدون فیبر باید خودداری کنید، مانند:
- چیپس
- فست فود
- گوشت
- غذاهای آماده مانند برخی از غذاهای یخ زده و اسنک ها
- غذاهای فرآوری شده مانند هات داگ یا برخی غذاهای مایکروویوی
لیست غذاهای یبوست آور
- الکل
- غذاهای حاوی گلوتن
- غلات فرآوری شده
- شیر و فراورده های لبنی
- گوشت قرمز
- غذاهای سرخ شده یا آماده
- خرمالو
میوه های یبوست زا
در ادامه لیستی از میوه های مضر برای یبوست را آماده کردهایم:
- خرمالو
- موز نارس
- هویج پخته شده
برای درمان سریع یبوست چه چیزهایی بخوریم؟
روده ی افراد به غذاها پاسخ های متفاوتی می دهند، اما غذاهای سالم و طبیعی زیر می توانند به رفع یبوست کمک کنند:
ـ بهترین سوپ برای رفع یبوست
سوپ های رقیق دارای مواد مغذی با هضم آسان می باشند. همچنین مدفوع سخت و متراکم را شل و نرم می کنند، که باعث عبور راحت تر آن ها می شود.
مایعات و غذاهای گرم نیز به طور کلی هضم آسان تر دارند و در رفع یبوست موثر هستند.
ـ آلو برای درمان سریع یبوست
آلو و آب آلو یک درمان خانگی یبوست از دیرباز در بسیاری از نقاط جهان می باشد.
آلوها حاوی فیبر زیادی هستند، که باعث افزایش سرعت اجابت مزاج می شود. آلو حاوی ترکیبات سوربیتول و فنولیک نیز می باشد که برای دستگاه گوارش فواید بسیاری دارند.
ـ کلم بروکلی
کلم بروکلی حاوی سولفورافان می باشد. سولفورافان ماده ای است که می تواند از روده محافظت و هضم غذا را آسان کند.
سولفورافان به جلوگیری از رشد برخی میکروارگانیسم های روده ای که می توانند در هضم طبیعی دخالت کنند، کمک کند.
ـ سیب و گلابی
سیب و گلابی حاوی ترکیباتی از جمله فیبر، سوربیتول و فروکتوز هستند که هضم را بهبود می بخشند و در درمان سریع یبوست موثر هستند.
این میوه ها حاوی مقادیر زیادی آب می باشند که می تواند به کاهش هضم غذا و جلوگیری از یبوست نیز کمک کند.
– انگور برای یبوست
انگور از نسبت پوست به گوشت بالایی برخوردار است، به این معنی که سرشار از فیبر و همچنین مقدار زیادی آب می باشد.
برای بهبود یبوست، می توانید چند انگور خام و شسته شده میل کنید.
ـ درمان یبوست با خاکشیر
دانه های خاکشیر هنگام خیس شدن لعاب می اندازد. این دانه ها میتواند یبوست را بهبود بخشند. خاکشیر دارای ترکیبی به نام آلیل دی سولفیدمی است که ممکن است بر روی عضلات صاف روده اثر آرامش بخشی داشته باشد و دفع مدفوع را تسهیل کند.
معجون برای رفع یبوست
اگر متخصص گوارش به شما توصیه کرده است که فیبر بیشتر، چربی های اشباع نشده یا مایعات مصرف کنید، در نظر داشته باشید که این میان وعده ها و معجونها را در برنامه غذایی خود قرار دهید. این معجونها در رفع یبوست نیز بسیار موثر هستند.
نان تست آووکادو
آووکادو منبع غنی از فیبر محلول و نامحلول و همچنین چربی های اشباع نشده می باشد. برای یک میان وعده با فیبر بالا اقدامات زیر را انجام دهید:
- نصف آووکادو را روی یک تکه نان تست سبوس دار خرد کنید. می توانید بسته به سلیقه ی خود به جای نان از یک تورسیل ذرت، کیک برنج قهوه ای یا کراکرهای غلات دار استفاده کنید.
- به آواکادو پوره شده، برش هایی از خیار، گوجه فرنگی یا سبزیجات دیگر سرشار از آب اضافه کنید.
- کمی نمک و فلفل اضافه کنید. اگر غذای تند دوست دارید، می توانید یک چاشنی سس تند نیز به آن اضافه کنید.
جو دوسر با میوه و آجیل
برای یک صبحانه سرشار از مواد مغذی، فیبر محلول و نامحلول، چربی های اشباع نشده و مایعات، جو دوسر با میوه آجیل را امتحان کنید. برای مثال:
- یک فنجان جو دو سر خرد شده، یک سیب خرد شده، یک قاشق غذاخوری دانه چیا، یک قاشق غذاخوری کره بادام زمینی و یک فنجان آب را در یک ظرف کوچک ترکیب کنید.
- این مخلوط را روی حرارت ملایم به جوش بیاورید و مرتباً هم بزنید. گرما را کم کنید و به هم بزنید تا جوها حالت خامه ای پیدا کنند (حدود 5 تا 10 دقیقه).
عرق گیاهی برای رفع یبوست
در ادامه چندین عرق گیاهی برای رفع یبوست را معرفی میکنیم:
۱. چای نعنا
اثر تسکین دهنده منتول در نعناع باعث آرامش معده و حرکت مدفوع در روده می شود.
نوشیدن یک فنجان چای نعناع بعد از هر وعده غذایی ممکن است به نفع افرادی که دچار یبوست و ناراحتی معده هستند، باشد.
۲. زنجبیل
هنگامی که یبوست ناشی از هضم ضعیف باشد، ریشه زنجبیل ممکن است به آن کمک کند. بسیاری از افراد برای آرام کردن سوزش در دستگاه گوارش و بهبود هضم از چای زنجبیل استفاده می کنند.
۳. عرق قاصدک
گاهی اوقات چای قاصدک ممکن است به علائم خفیف دستگاه گوارش مانند نفخ شکم یا یبوست کمک کند.
قاصدک می تواند کبد را برای تولید صفرا تحریک کند، که به طور غیرمستقیم می تواند به یبوست کمک کند.
۴. چای سیاه، چای سبز یا قهوه
چای های کافئین دار می توانند باعث افزایش حرکات روده ای شوند. چای ها و قهوه ها خاصیت ملینی نیز دارند.
چای سیاه، چای سبز و قهوه به طور طبیعی حاوی کافئین هستند که باعث تحریک افزایش سرعت روده در بسیاری از افراد می شود.
۵. ریشه شیرین بیان
چای ساخته شده از ریشه شیرین بیان یک چای محبوب برای مشکلات گوارشی می باشد و میتواند به عنوان درمان خانگی یبوست به کار رود. ریشه شیرین بیان دارای خاصیت ضد التهابی است و ممکن است به هضم غذا کمک کند.
۶. ریشه گل ختمی
ریشه گل ختمی ممکن است خاصیت تسکین دهندگی مشابه شیرین بیان داشته باشد و خاصیت ملینی آن باعث شده تا این ماده به عنوان یک ماده معروف در بین چای های دارویی شناخته شود.
بهتر است در روز یک فنجان از این چای بنوشید.
۷. بابونه
بابونه یک گیاه معطر است که به دلیل اثرات تسکین دهندگی بدن استفاده می شود.
نوشیدن یک فنجان چای بابونه بعد از غذا یا شب ممکن است به آرام کردن ماهیچه های روده و تسریع زمان بین وعده غذایی و اجابت مزاج کمک کند.
۸. جعفری
جعفری گیاهی معروف است که ممکن است به اختلالات گوارشی کمک کند. چای حاوی برگ یا دانه های این گیاه ممکن است به رفع یبوست خفیف کمک کند.
عوارض یبوست
اجازه ندهید یبوست در مدت زمان طولانی بدون درمان باقی بماند. در صورت عدم درمان، یبوست می تواند منجر به عوارض ناخوشایندی مانند بواسیر و هموروئید (بخشی از روده ناشی از فشار بیش از حد از طریق مقعد بیرون می زند) شود.
دکتر محمد امانی، فوق تخصص گوارش و کبد