آیا خوردن یک ماده غذایی باعث سوزش سر دل و یا همان سوزش معده میشود؟ برای پاسخ به این سوال، باید به درکی از علت ایجاد سوزش سر معده برسید. سوزش سردل یک ناراحتی جسمانی است که در وسط قفسه سینه رخ میدهد و در بعضی افراد درد آن تا گلو ادامه پیدا میکند. رفلاکس معده از طریق دریچه ای به نام اسنفکتر مری پایینی به سمت بالا و به درون مری جریان پیدا میکند و این موضوع موجب آزار دیدن بافت مری میشود.
غذاهای مشخصی وجود دارند که موجب تحریک سوزش معده میشوند و بیمار باید غذاهایی که وی را آزار میدهند را شناسایی و از مصرف آنها پرهیز کند. در این مطلب تلاش شده است غذاهایی معرفی شوند که میتوانند سوزش سر معده را تحریک کنند و پیشنهاداتی در مورد کاهش ریسک این سوزش ارائه شده اند.
دلایل سوزش سر دل چیست
در ادامه به بررسی مهمترین علل سوزش معده و یا همان سر دل میپردازیم:
۱. خوردن غذای بیش از حد
به طور کلی، اگر فرد حجم زیادی از غذا را مصرف کند، فارغ از غذایی که میخورد و میزان غذایی که پیش از آن خورده است، این حجم زیاد غذا میتواند به ایجاد سوزش سر دل منجر شود. در نتیجه خوردن غذا در تکههایی کوچک تر و با دفعات بیشتر میتواند به جلوگیری از سوزش سر دل ناشی از این مسئله کمک کند.
۲. با عجله/ در حرکت غذا خوردن
حجم غذای مصرفی تنها مشکلی نیست که میتواند خطر ایجاد سوزش معده را افزایش دهد. متخصصان تغذیه میگویند خوردن غذا در حرکت (فرد فست فودی را دریافت کند، به سرعت آن را بخورد و سپس به سرعت به کار یا فعالیتهای دیگر بپردازد) میتواند خطر سوزش سر دل را افزایش دهد. برای کاهش مشکل سوزش معده ناشی از این مدل غذا خوردن، پیشنهاد میشود افراد سرعت خوردن غذاهای گاه به گاه خود را کاهش دهند.
۳. مصرف غذاهای چرب
غذاهای چرب به زمان بیشتری برای هضم در معده نیاز دارند و هر چه غذا مدت بیشتری در معده باقی بماند، خطر ایجاد علائم سوزش سر دل افزایش پیدا میکند. خطر سوزش معده زمانی که غذاهای پر چرب را در حجم زیادی مصرف میکنید، افزایش قابل توجهی پیدا میکند.
۴. غذاهای اسیدی
غذاهایی که حاوی مواد اسیدی هستند (مواد غذایی نظیر گوجه، مرکباتی نظیر پرتقال، گریپ فروت و لیمو یا سرکه موجود در سالادها) خطر ایجاد سوزش سر دل را افزایش میدهند. دقت شود که فرد نباید با معده خالی چنین مواد غذایی ای را مصرف کند.
۵. نوشیدنیهایی که میتوانند باعث سوزش سر دل شوند
مایعات نیز میتوانند مشابه مواد غذایی، سوزش سر دل را تحریک کنند. خطر سوزش معده با نوشیدن قهوه، چای، نوشیدنیهای گازدار و الکلی افزایش پیدا میکند. کافئین میتواند اسید موجود در معده را تشدید کند، نوشیدنیهای الکلی نیز میتوانند باعث آرام شدن ناخواسته دریچه اسفنکتر مری پایینی شوند و بدین ترتیب مواد درون معده میتوانند وارد مری شوند.
نوشیدنیهای گازدار ممکن است حاوی کافئین نیز باشند و البته نوشیدنیهای گازدار بدون کافئین نیز میتوانند موجب ایجاد حس نفخ در معده شوند و بدین ترتیب خطر سوزش سر دل در فرد افزایش پیدا میکند.
۶. شکلات
شکلات میتواند حاوی کافئین و چربی باشد، این ماده غذایی میتواند سوزش سر دل را تحریک کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند بهتر است مصرف شکلات خود را کاهش دهند. بهتر است از مصرف شکلات پس از غذاهای سنگین و یا با شکم خالی پرهیز شود. استفاده از این تکنیکها میتواند به شما کمک کند بدون ایجاد سوزش سر دل چنین مواد غذایی ای را مصرف کنید.
۷. غذاهای تند
غذاهای تند نظیر فلفلهایهالوپینو میتوانند موجب ایجاد سوزش معده در افراد شوند. به علاوه، مواد غذایی دیگری نظیر سیر و پیاز میتوانند همین مشکل را ایجاد کنند. حتی نعناع تند نیز میتواند در بعضی افراد سوزش سر دل ایجاد کند، زیرا این ماده غذایی به آرام شدن دریچه اسفنکتر پایینی مری کمک میکند و در نتیجه فرد با بازگشت اسید به مری مواجه میشود.
برای جلوگیری از سوزش سر معده چه کار کنیم؟
برای جلوگیری از سوزش سر دل یا همان سر معده راهکارهای زیر پیشنهاد میشود:
۱. آدامس بجوید
جویدن آدامس موجب ترشح بزاق در دهان میشود و بزاق به خنثی کردن اسید کمک میکند، همچنین به معده این علامت را ارسال میکند که محتویات خود را به روده کوچک منتقل کند. البته بهتر است برای این کار از آدامسهای تند پرهیز شود، زیرا این آدامسها میتوانند به آرام شدن دریچه اسنفکتری مری پایینی کمک کنند و بدین ترتیب خطر ایجاد سوزش سر دل افزایش پیدا کند.
۲. غذاهای اسیدی را محدود کنید
شما میتوانید میوههایی غیر از گوجه و مرکبات مصرف کنید، یا میتوانید میزان مصرف خود از چنین میوههایی را کاهش دهید. یا میتوانید مواد غذایی اسیدی را به میزان کمتری و در کنار غذاهای غیر اسیدی نظیر پاستا یا سبزیجات دیگر استفاده کنید.
میزان اسیدی بودن غذا زمانی که در مقادیر کم و در کنار غذاهای غیر اسیدی دیگر مصرف میشوند، کاهش پیدا میکند. اگر غذاهایی که به آنها علاقه دارید اسیدی هستند، سعی کنید آنها را در مقادیر کم و در کنار غذاهای دیگر استفاده کنید و بدین ترتیب مقادیر ایده آل برای جلوگیری از سوزش سر دل را پیدا کنید.
۳. نوشیدنیهای دیگری را مصرف کنید
تلاش کنید نوشیدنیهایی را مصرف کنید که حاوی کافئین یا گاز نیستند، مصرف چنین نوشیدنیهایی میتواند به جلوگیری از سوزش سر دل کمک کند. دمنوشهای گیاهی بدون کافئین، شیر و آب گزینههای جایگزین مناسبی برای کاهش سوزش معده هستند.
۴. مصرف چربی را کاهش دهید
بعضی افراد نیاز است برای کاهش سوزش سر دل مصرف غذاهای محبوب خود را کاهش دهند. با این حال، اگر بعضی مواد غذایی محبوب شما نظیر میگو به صورت کبابی (نه سرخ شده یا در حجم زیاد) مصرف شوند، فرد میتواند بدون مواجهه با سوزش سر معده از خوردن آنها لذت ببرد. جدا کردن چربی گوشت، پختن، گریل کردن، کباب کردن یا برشته کردن مواد غذایی میتواند به عنوان جایگزینی برای انواع سرخ کرده به کار برده شود و این موضوع خطر سوزش معده را کاهش میدهد.
۵. پیشنهاداتی دیگر برای کاهش سوزش سر دل
راههای دیگری برای کاهش سوزش سر معده وجود دارند. در این جا به بعضی از این موارد اشاره شده است:
- میان زمان خواب و شام خود سه ساعت فاصله بیاندازید.
- سر تخت خود را به اندازه هشت اینچ بالا بیاورید.
- بعد از صرف غذا دراز نکشید.
- سیگار نکشید.
- سبک زندگی سالمی داشته باشید.
دکتر محمد امانی، فوق تخصص گوارش و کبد در تهران