بیماری‌های کبدی از جمله مشکلات جدی سلامتی هستند که می‌توانند عوارض جبران‌ناپذیری بر روی عملکرد کبد داشته باشند و در برخی موارد منجر به نیاز به پیوند کبد شوند. پیوند کبد عملی است که طی آن کبد بیمار یک نفر با همه یا بخشی از کبد سالم شخص دیگری که فرد اهدا کننده نامیده می شود، جایگزین می شود. این روش امروزه به عنوان یکی از روش‌های مؤثر در درمان بیماری‌های کبدی شناخته می شود. به دلیل پیچیده بودن مراحل پیوند کبد، نیازمند تیم پزشکی متخصص و تجهیزات پزشکی پیشرفته است. در این مقاله، به بررسی مراحل مختلف پیوند کبد، فواید و مزایا، مشکلات و ریسک‌های مربوط به این روش جراحی پرداخته خواهد شد.
مراحل عمل پیوند کبد
انتخاب گیرنده و اهدا کننده: در این مرحله، یک فرد سالم (اهدا کننده) که کبد سالمی دارد و با گیرنده سازگاری مناسبی دارد، انتخاب میشود.
آزمایشات قبل از عمل: قبل از انجام عمل پیوند کبد، آزمایشاتی از جمله آزمایش خون، تصویربرداری (مانند اسکن MRI و سونوگرافی) و آزمایش‌های دیگر به منظور ارزیابی سلامت کبد افراد انجام میشود.
جراحی پیوند کبد: در این مرحله، کبد فرد اهدا کننده از بدن او جدا میشود و به بیمار منتقل میشود. جراحان در این مرحله باید با دقت بالا عمل کنند تا موفقیت عمل را تضمین کنند.
مراقبت پس از عمل: بعد از عمل پیوند کبد، گیرنده نیاز به مراقبت مستمر و داروهای ضد رد پیوند (ریجکشن) دارد تا بدن نیرومندی کافی برای پذیرش کبد جدید به دست آورد.
پیوند کبد برای بیمار چه فوایدی خواهد داشت ؟
– بهبود کیفیت زندگی
پیوند کبد میتواند به سلامتی بیمارانی که در حالت پایانی بیماری کبدی قرار دارند، بهبود قابل توجهی بخشیده و عمر آن‌ها را افزایش دهد. با بازگشت عملکرد کبد به حالت طبیعی، بیماران قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود می شوند.
– درمان بیماری کبد
پیوند کبد به عنوان گزینه‌ای درمانی مناسب در مواردی مانند سیروز کبدی، بیماری‌های کبدی مزمن و سرطان کبد در نظر گرفته میشود. با جایگزینی کبد بیمار با کبد سالم، عملکرد کبد بهبود یافته و بیماری کبدی کنترل میشود.
-نیاز بیمار به مصرف داروها کاهش پیدا می کند
عمل پیوند میتواند نیاز بیمار به مصرف داروهای ضدویروسی، ضدالتهابی و دیگر داروهای مرتبط با بیماری کبدی را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد یا حتی از بین ببرد.
– می تواند موجب افزایش طول عمر شود
پیوند کبد، به بیمارانی که در حالت پایانی بیماری کبدی قرار دارند، امکان بهبود و افزایش عمر را می‌دهد. در بسیاری از موارد، پس از پیوند کبد، بیماران می‌توانند سال‌ها یا حتی دهه‌ها به زندگی خود ادامه دهند.
آیا پیوند کبد عوارض جانبی دارد ؟
بله
– عوارض جراحی
عمل جراحی پیوند کبد ممکن است با عوارض و مشکلات جراحی همراه باشد، از جمله خونریزی، عفونت، لخته‌ی خون، مشکلات تنفسی و عوارض جانبی دیگر.
– ریجکشن (عدم قبول کبد)
در برخی موارد، جسم گیرنده ممکن است کبد جدید را رد کند و آن را به عنوان یک جسم خارجی شناسایی کند. این واکنش ریجکشن نامیده میشود و نیازمند مراقبت‌های پس از عمل و مصرف داروهای ضد ریجکشن می‌باشد.
مراقبت های بعد از عمل پیوند
برای جلوگیری از عفونت پس از عمل پیوند کبد، می‌توانید تدابیر زیر را اتخاذ کنید:
رعایت بهداشت
قبل از هرگونه تماس با بخش‌های حساس بدن، از جمله قرار دادن دستها در نزدیکی بدن، همیشه دستان خود را با آب و صابون بشوید. همچنین، در صورت لزوم، از محلول ضدعفونی کننده مخصوص برای دست‌شویی استفاده کنید.
مراقبت از محل جراحی
محل جراحی را پاک و خشک نگه دارید. رعایت توصیه‌های پزشک در مورد تغییر بانداژ و مراقبت از زخم جراحی بسیار مهم است. از لمس زخم با دستان خود خودداری کنید و هرگونه تغییر در آن را به پرستار یا پزشک خود اطلاع دهید.
استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها
پزشک معالج ممکن است به شما داروهای ضدعفونی کننده (آنتی‌بیوتیک) تجویز کند. این داروها را بطور دقیق طبق دستور پزشک مصرف کنید و دوره‌ی درمان را کامل بگذرانید.
پیروی از رژیم غذایی بهداشتی
رژیم غذایی سالم و منظم میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. مصرف مواد غذایی ضدعفونی کننده مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه، محصولات لبنی کم چرب و منابع پروتئین باکیفیت (مانند ماهی و مرغ) را ترجیح دهید. همچنین، مصرف مایعات کافی و اجتناب از مواد غذایی ناسالم و پرچرب نیز مفید خواهند بود.
اجتناب از تماس با بیماران مبتلا به عفونت
در صورتی که سیستم ایمنی شما ضعیف است، اجتناب از تماس با افرادی که علائم عفونت دارند (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، عفونت تنفسی و غیره) بسیار اهمیت دارد .
بررسی واکسیناسیون
توجه به واکسیناسیون‌های پیشنهاد شده توسط پزشک میتواند در کاهش خطر عفونت‌های بیمارستانی موثر باشد. از پزشک خود در مورد واکسیناسیون‌هایی که برای شما توصیه میشود ، مشاوره بگیرید.
