آیا عملکرد مغز می تواند تاثیر مستقیمی بر عملکرد روده ها داشته باشد ؟
بله، شاید متعجب شوید، اگر به شما بگوییم که این دو عضو حیاتی بدن تا چقدر می توانند به یکدیگر مرتبط باشند.همانطور که می‌دانیم استرس می‌تواند آثار مخرب فراوانی بر سلامتی ذهنی و فیزیکی انسان داشته باشد. اثرگذاری بر روی روده، سیستم گوارش انسان نیز یکی از پیامدهای ناشی از استرس است.در این مقاله به تاثیر استرس بر عملکرد روده ها و گوارش می پردازیم .
استرس چگونه می تواند با گوارش مرتبط باشد؟
.دستگاه گوارش توسط سیستم عصبی مرکزی در مغز کنترل می‌شود و شبکه‌ای از سلول های عصبی در دستگاه گوارش وجود دارد که دستگاه عصبی روده‌ای نام دارد.در حقیقت سیستم عصبی روده‌ای آن چنان نقش موثری دارد که باعث می‌شود این دستگاه به عنوان مغز دوم بدن ما شناخته شود. استرس باعث ایجاد واکنش جنگ و گریز و افزایش فعالیت کورتیزول در سیستم عصبی مرکزی فعال می شود.
مهم ترین عامل تاثیر گذاری استرس بر روده های ما به مدت زمانی بستگی دارد که شما درگیر استرس هستید.در کل نوع استرس و میزان تاثیرات آن به سه دسته تقسیم می شوند عبارت اند از :
– استرس کوتاه‌مدت
که منجر به از دست دادن اشتها و آهسته شدن گوارش می شود.
– استرس بلندمدت
باعث ایجاد مشکلات مرتبط با روده و گوارش از قبیل یبوست، اسهال، سوءهاضمه و یا ناراحتی‌های معده می شود.
– استرس مزمن
که در طولانی‌مدت منجر به مشکلات جدی‌تر از قبیل سندروم روده تحریک‌پذیر و سایر مشکلات مرتبط با روده و گوارش می شود.این نوع از استرس می تواند تاثیرات جبران ناپذیری از خود برجای بگذارد.
چگونه می توانیم تاثیرات استرس بر گوارش را به حداقل برسانیم ؟
یکی از راه‌های داشتن گوارش بهتر، مدیریت استرس به‌طور منظم است. کاهش استرس می‌تواند التهاب را در روده‌ها کاهش دهد، مشکلات روده‌ای و گوارشی را تسکین دهد و همچنین می‌تواند بدن را در حالت تغذیه‌شده نگه دارد چراکه با مدیریت استرس، بدن ما می‌تواند بر روی جذب مواد غذایی مورد نیاز خود، تمرکز بهتری داشته باشد.
روش‌هایی وجود دارد که با انجام آن‌ها و می‌توان تاثیر استرس مزمن بر روی دستگاه گوارش را کاهش داد. به طور کلی این روش‌ها کمک می‌کند تا استرس کاهش یابد:
_ ورزش کردن و داشتن روتین مشخص برای فعالیت های بدنی
پیاده روی، دویدن، شنا و سایر فعالیت های بدنی می تواند استرس و افسردگی را کاهش دهد. همچنین به روده کمک می کنند در عوض واکنش بیش از اندازه، انقباضات طبیعی داشته باشد.
_ کاهش مصرف غذاهای استرس زا یا تشدید کننده استرس
ترشح هورمون استرس با مصرف مواد غذایی مختلف، می تواند بیشتر یا کمتر شود .
بعضی از مواد غذایی مثل شیرین‌کننده‌های مصنوعی، الکل و کافئین بیش‌از‌حد باعث تشدید استرس می شوند. از طرف دیگر استفاده از مواد غذایی دیگری مانند بعضی از آجیل‌ها، ماهی‌ها و کربوهیدرات‌ها می توانند برای کنترل استرس مفید باشند.
_ کنترل و مدیریت استرس به کمک یوگا و مدیتیشن
مدیتیشن، تنفس آرام، یوگا و…علاوه بر بهبود وضعیت جسمانی، باعث افزایش فعالیت فلور نرمال روده شده و با کاهش ترشح کورتیزول میزان استرس را کاهش می دهد.
_ رژیم غذایی مناسب و خواب کافی
می توانید با جای دادن غذاهای کاهش دهنده استرس در برنامه غذایی خود تاثیرات مخرب آن را کاهش دهید. ماهی سالمون حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ به صورت طبیعی باعث بهبود خلق و خو خواهد شد. همچنین بادام سرشار از منیزیم است که سطح کورتیزول خون را کنترل می‌کندو پرتقال و سایر مرکبات، سرشار از ویتامین سی هستند که باعث کاهش فشار خون می‌شود. داشتن روتین خواب منظیم نیز به جلوگیری از استرس کمک می کند.
استرس و سندروم روده تحریک پذیر
اختلال سندروم روده تحریک پذیر ارتباط نزدیکی با استرس و اضطراب دارد. حتی افرادی که IBS را تجربه نمی کنند، ممکن است زمانی که دچار استرس عصبی یا اضطراب می شوند، ناراحتی های گوارشی را تجربه کنند. در صورت ابتلا به IBS، تعادل بین مغز و روده به هم می خورد. استرس و اضطراب می تواند سیستم عصبی مرکزی را فعال کند که به نوبه خود هورمون هایی را آزاد می کند که بر فرآیندهای گوارشی در روده تاثیر می گذارد و ممکن است باعث اسهال، یبوست، گاز معده و… شود.
