سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
سندروم روده تحریک پذیر (Irritable bowel syndrome) اختلالی است که به صورت مستقیم بر روی عملکرد روده بزرگ (کولون) تاثیر می گذارد .در این اختلال ، غذا بسیار کند و یا بسیار سریع تر از حد معمول وارد روده می شود.
این سندروم میتواند در سنین مختلف ، در کودکان و بزرگسالان رخ دهد و باعث تغییرات قابل توجه ای در زندگی آن ها شود که بیشتر این پیامد ها جنبه روانی دارند.معمولا در سندروم روده تحریک پذیر عوارض جسمانی دیده نمی شود اما میتواند به مرور زمان به دلیل اسهال و یبوست مداوم باعث ایجاد شقاق و یا بواسیر شود.
سندروم روده تحریک پذیر را نمیتوان یک بیماری نامید بلکه تنها یک اختلال است که علائم خاصی را به دنبال دارد .لازم است برای کنترل این اختلال ابتدا علائم آن را به درستی شناسایی کنیم و سپس اقدامات لازم را انجام دهیم .پس با ما در این مقاله همراه باشید تا بیشتر درباره علائم و چگونگی کنترل این اختلال بدانید.
علائم سندروم روده تحریک پذیر
سندروم روده تحریک پذیر اختلالی است که گاهی ممکن است علائم آن با سایر بیماری های مربوط به روده بزرگ اشتباه گرفته شود. (برای اطلاع بیشتر از این شباهت ها مقاله سرطان روده بزرگ را بخوانید.)
در سندروم روده تحریک پذیر معمولا علایم یکسان هستند این علائم عبارت اند از:
- یبوست
- اسهال
- دردهای شکمی
- احساس خالی نبودن روده پس از دفع مدفوع
- درد های ناگهانی در شکم و احساس نیاز فوری به دفع
- نفخ شکم
توجه داشته باشید که این علائم در افراد بالای 60 سال میتواند خطر ابتلا به سرطان روده را نشان دهد.
تشخیص و درمان سندروم روده تحریک پذیر
در ابتدا پزشک برای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر سوالاتی را از شما می پرسد، به عنوان مثال:
- آیا در ناحیه شکم،درد و ناراحتی احساس می کنید؟
- در عادت های روده تغییراتی داشته اید ؟ (مانند:اسهال و یبوست)
- هر چند وقت یک بار احساس دفع می کنید؟
- آیا به صورت مداوم نفخ شکمی دارید؟
در صورت نیاز پزشک از شما درخواست می کند تا برای تشخیص دقیق تر این اختلال آزمایش هایی انجام دهید.
- آزمایش خون
- تست حساسیت به لاکتوز
- غربالگری سرطان روده بزرگ
- سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی
سندروم روده تحریک پذیر، درمان قطعی ندارد اما پس از تشخیص اختلال، پزشک میتواند داروهایی برای کنترل علائم تجویز کند.یکی از مهم ترین عوامل در بهبود آن کنترل رژیم غذایی محسوب می شود.
رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر
درمان سندروم روده تحریک پذیر با دارو انجام نمیشود بلکه داروها نقش کنترل کننده علائم را دارند. یکی از مهم ترین عوامل در بهبود و کنترل علائم این اختلال ، اصلاح کردن رژیم غذایی محسوب می شود.
این رژیم ها میتوانند اجتنابی باشند و یا مواد غذایی خاصی باشند که برای بهبودی و کنترل علائم توصیه می شوند.
_ فیبر
معمولا افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر ، باید مصرف فیبر بیشتری داشته باشند زیرا فیبر متعادل به همراه نوشیدن آب کافی می تواند باعث هضم راحت تر غذا شود.به یاد داشته باشید که فرآیند افزایش فیبر مصرفی باید به تدریج صورت بگیرد تا باعث ایجاد نفخ نشود .
– لبنیات
افرادی که عدم تحمل به لاکتوز دارند مصرف لبنیات میتواند علائم آن ها را تشدید کند. بنابراین این افراد باید مصرف شیر و دیگر لبنیات را در برنامه خود محدود تر کنند .
– غذاهای پرچرب
غذای چرب در هر شرایطی میتواند مضر باشد .اما در افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر میتواند علائم را به شدت تشدید کند و افراد دچار عوارض بیشتری شوند پس توصیه میشود مبتلایان مصرف غذاهای چرب را به حداقل برسانند.
– غذاهای تند
مصرف غذاهای تند میتواند باعث تحریک عملکرد روده ها شود و این اتفاق برای کسانی که به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا هستند مفید نیست و میتواند باعث تشدید علائم IBS شود.
– کافئین
کافئین باعث افزایش حرکات روده ای می شود و برای افرادی که مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر هستند مضر است . در نتیجه باید مصرف آن را کنترل کنید.
نتیجه گیری
همانطور که در مقاله عنوان کردیم ، سندروم روده تحریک پذیر بیماری نیست بلکه اختلالی است که برای کنترل آن نیاز دارید تا تغییری در عادت های غذایی خود به وجود بیاورید.در برخی از مواقع پزشک می تواند برای کنترل برخی از مراحل علائم، انواع دارو ها از قبیل ملین ها و… تجویز کند. به یاد داشته باشید که اگر فکر می کنید که به سندروم روده تحریک پذیر مبتلا هستید ، در مرحله اول به پزشک مراجعه کنید تا از تشدید علائم جلوگیری شود .
